مشقت های آقای روزنامه رسان - مجله یک کامپیوتر

به گزارش چاپ روزنامه تا اولین ساعات بامداد طول می کشد و بعدش کار موزعان یا روزنامه رسان ها آغاز می شود تا آن ها را در کمترین زمان ممکن به دست مشترکان برسانند. چرخه سخت و طاقت فرسای تولید خبر و محتوا، تنها در صورتی که سرانجامش به انتشار برسد و مخاطبان روزنامه آن را بخوانند، تاثیرگذار خواهد بود. از 184 سال پیش که برای اولین بار کاغذ اخبار (اولین روزنامه چاپی) در ایران انتشار یافت تا امروز این وظیفه توزیع کنندگان روزنامه بوده است که اخبار مهم و تحلیل هایش را، داغ داغ به دست مخاطبان برسانند. امروز یعنی 4 سپتامبر، روز جهانی Newspaper Carrier Day یا همان موزعان روزنامه است. به همین بهانه و در پرونده امروز زندگی سلام، با چند نفر از موزعان باسابقه و سخت کوش روزنامه خراسان مصاحبه کردیم تا درباره حرفه شان، ساعت کاری شان، سختی ها و شیرینی کارشان برای مان بگویند. جا دارد در این مناسبت از تلاش این عزیزان تشکر کنیم و خدا قوتی به همه آن ها بگوییم.

احمد دادمحمدی، متولد 1359 است و از سال 84 در موسسه خراسان به نام موزع، مشغول کار است. او درباره روز جهانی روزنامه رسان می گوید: نمی دانستم روز جهانی روزنامه رسان هم داریم. روز خبرنگار و صنعت چاپ و ... را شنیدم، ولی روز روزنامه رسان را نه.

ما از ساعت 12 شب باید سر کار حاضر شویم، او با این مقدمه می افزاید: تا ساعت 2 بامداد باید ضمیمه های روزنامه را داخل روزنامه اصلی قرار دهیم. تقریبا از ساعت 2، توزیع روزنامه را آغاز می کنیم. هر موزعی بر اساس منطقه ای که باید برای توزیع روزنامه برود، از بقیه گروه جدا می شود. من 15 سال است در یک منطقه توزیع می کنم. فرقی هم نمی کند زمستان باشد یا تابستان، هوا گرم باشد یا بارانی و برفی. هرطور که باشد، باید توزیع را به نحو احسن و بدون خطا انجام دهم تا حتی یک مشترک نباشد که جا بیفتد؛ بنابراین این کار نیاز به دقت زیادی دارد تا حق افرادی که می خواهند صبح شان را با خواندن روزنامه آغاز کنند، ضایع نشود. تقریبا ساعت 6 صبح هم به خانه برمی گردم و تا ساعت 9 استراحت می کنم. بعدش هم می روم پیک موتوری. تمام موزع ها، کار دیگری هم دارند، همه شان تا جایی که اطلاع دارم، شغل دوم دارند و این طور نیست که بقیه روز را بخوابند و استراحت کنند.

از او درباره ساعت خوابیدنش هم می پرسم که می گوید: بعدازظهر ها معمولا از ساعت 5 یا 6 تا 11 شب می خوابم تا به موقع برای توزیع روزنامه در محل کارم حاضر شوم. البته سال هاست که یک شب درست نخوابیدم. از بعد از تولد دخترم که به این کار مشغول شدم، به جز شب های تعطیلی، همیشه شب ها سر کار بودم و این اتفاق باعث می شود تا لذتی از خوابیدن در شب ها که بسکمک از شما تجربه اش می کنید، نبرم.

از او درباره این که آیا مشترکانی هستند که در دل شب، انتظار روزنامه را بکشند، می پرسم که می گوید: معمولا ما مشترک های روزنامه را به خاطر این که شب ها دیر وقت دم خانه شان می رویم، نمی بینیم. البته بعضی جا ها نگهبان دارند، آن ها تا من را می بینند، دعوتم می کنند که یک چای در کنارشان بنوشم. یک سری افراد وفادار به روزنامه هم هستند که تا صدای موتور من را در دل شب مثلا ساعت 3 یا 4 صبح می شنوند، خودشان را دم در می رسانند و روزنامه را از من می گیرند. بعضی هایشان یک میوه ای به من می دهند یا خوردنی دیگری. البته از آن طرف، چند باری هم پیش آمده که بعضی ها برایم مزاحمت ایجاد کردند. مثلا گفته اند که شب ها از این کوچه عبور نکن، ما بد خواب می شویم و ....

دادمحمدی درباره سختی های کارش می گوید: امکان تصادف در آن ساعت شب خیلی زیاد است، چون بیشتر خودرو ها سرعت زیادی دارند و هوا به شدت تاریک است. زورگیر هم به خصوص در حاشیه شهر زیاد است مثلا دو ماه پیش جلوی من را گرفتند و می خواستند گوشی ام را بگیرند. بعد از این که روزنامه را انداختم داخل صندوق، دو نفر کمین کرده بودند و می دانستند که هر شب چه ساعتی به آن خانه مراجعه می کنم. به محض این که ترمز گرفتم، پریدند جلویم، دسته موتور را گرفتند و گفتند گوشی ات را بده که خوشبختانه توانستم از دست شان فرار کنم. در ضمنً، موتوردزدی هم در آن موقع شب زیاد است. مثلا شما موتور را پارک می کنید تا بروید داخل کوچه هایی که عبور ومرور با موتور در آن ها ممکن نیست، وقتی برمی گشت، می بینید موتور را با روزنامه ها برده اند!

از او می پرسم چطوری این همه آدرس را حفظ می کنید که می گوید: برای این کار، باید هم خیلی حافظه قوی داشته باشید و هم حواس تان جمع باشد. 16 سال پیش که آمدم در این شغل، یک نفر چهار روز من را برد تا آدرس همه مشترکان را به من نشان بدهد. بعد از چهار روز به او گفتم که همه را یاد گرفتم، گفت که امکان ندارد، بقیه 20 تا 25 روز باید در کنارشان باشم و...، اما من یاد گرفتم. الان می دانم دست انداز ها کجاست، کجا تاریک تر است و .... برای مشترک های نو هم منطقه را مثل کف دست می شننام، باز هم شب اول بر اساس آدرس می روم، بعدش در حافظه ام ذخیره می شود. من کل مشهد را مثل کف دستم بلدم، تمام اداره ها، نهادها، شرکت ها، فرعی ها و ... را بلدم. هم اکنون 280 تا 300 مورد توزیع در هر شب دارم.

او درباره این که آیا خودش هم اهل خواندن روزنامه هست یا نه، می گوید: من شخصا بعد از توزیع تا می رسم خانه، اول روزنامه را داغ داغ می خوانم. مخصوصا صفحه سیاسی و حوادث و زندگی سلام را می خوانم. در زمان لایه زنی هم که ضمیمه ها را داخل روزنامه می گذاریم، نگاهی به مطالب می اندازم. یک بار هم یک سوتی قبل از توزیع روزنامه ها گرفتم که تاریخ نیازمندی ها برای سه ماه بعد چاپ شده بود که از من تقدیر هم شد.

25 اردیبهشت سال 1399 یکی از موزعان روزنامه خراسان هنگام انجام وظیفه در بولوار شهید قرنی مشهد دچار حادثه ناگهانی فرونشست زمین شد، اما به طرز معجزه آسایی از این سانحه هولناک جان سالم به در برد. ماجرا از آن جا آغاز شد که ساعت 2:30 بامداد مهدی قسمتی مشغول توزیع خانه به خانه روزنامه مشترکان بود که پس از ورود به یک مجتمع مسکونی در بولوار شهید قرنی، ناگهان زمین زیر موتورسیکلت او فرونشست و به عمق چند متری یک چاله بزرگ سقوط کرد. او که برای لحظاتی مرگ را در برابر چشمانش دیده بود ناامیدانه در تاریکی شب گوشی تلفن همراهش را بیرون آورد و با پدرش تماس گرفت که در همان نزدیکی سکونت داشت. پدر هراسان و مضطرب خود را به فرزند جوانش رساند و او را از چاله وحشت بیرون کشید. چند دقیقه بعد هم امدادگران ایستگاه 3 آتش نشانی از راه رسیدند و موتورسیکلت موزع جوان را در حالی از عمق زمین بیرون آوردند که مخاطبان در انتظار روزنامه خراسان بودند.

علی امیری بافقی، متولد سال 1352، 17 سال است که در زمینه توزیع روزنامه مشغول کار است. او درباره این که از چه ساعتی و چطور کارش آغاز می شود، می گوید: ساعت 11 و نیم شب باید به روزنامه بیاییم. یک تا 2 ساعت اول، ضمیمه های روزنامه را داخل آن می گذاریم؛ بنابراین در همان حین، ما جزو اولین نفراتی هستیم که اخبار و تحلیل هایش را می بینیم. بعد از آن، خودمان را آماده توزیع روزنامه می کنیم و در اصل کارمان از این جا آغاز می شود. بسته های روزنامه را در خرجین و جلوی دسته موتور می چینیم و به سمت مقصد می رویم، حدود 200 تا 300 آدرس است که فکر مان باید سریع و درست پردازش شان کند مثل رایانه تا هیچ مشترکی را جا نیندازیم. او درباره روز جهانی روزنامه رسان هم می گوید: اصلا چنین چیزی را نشنیدم. در این سال ها، تنها دغدغه ام این بوده که کارم را به درستی انجام بدهم.

به او می گویم معمولا مشاغل شب کار، مطابق میل خانواده ها نیست، خانواده شما چطور با شغل تان کنار آمدند؟ که این طور پاسخ می دهد: همین طور است. من شب ها سر کار هستم و رو زها با خستگی بابت کار در شب می گذرد. خانمم می گوید فقط زمانی که خواب هستی، می توانیم تو را ببینیم، چون صبح ها هم من سر کار دیگری می روم. جدا از عوارضی که شب بیداری ها بر تن مان می گذارد، به دلیل تردد با موتور در تاریکی شب، مدام دلهره سلامت ما را هم دارند.

کار موزع ها رساندن روزنامه ای پر از اخبار داغ به دست مردمی است که آن ها را دنبال می کنند. او درباره سختی های کارشان هم می گوید: یک بار ساعت 3 شب که خیابان های شهر خلوت و بسیار تاریک بود، با خودرویی تصادف کردم. در آن سانحه استخوان ترقوه ام شکست و راننده که از شدت ضربه فکر کرده بود فوت کردم، فرار کرد و هیچ وقت نتوانستم پیدایش کنم. البته این شغل کم سختی ندارد. بیشتر کارفرما ها هزینه های جانبی موتور مثل لاستیک، زنجیر و خرجین پاره شده و لباس گرم زمستانی به موزعان نمی دهند. زن و بچه ام از این که چندبار در طول جهت زمین می خورم، خبر ندارند. چندین بار در برف و باران لیز خوردم، خرجین و روزنامه و موتور رویم افتاده است. همه این اتفاقات اشتیاق مان را برای فرارسیدن فصل زمستان کم می کند، اما بارندگی برای بقیه مشاغل مانند کشاورزی لازم است پس ما هم سختی ها را به عشق آن ها تحمل می کنیم. در کنار این ها، گرانی و تورم هم که درد همه ماست، اما همین که کسی منتظر خبرهاست که روزنامه را به موقع و سالم به دستش برسانیم، دلگرم مان می کند.

او درباره شیرینی های حرفه اش هم می گوید: توزیع روزنامه در محله های اطراف حرم، حال و هوای خودش را دارد. آن جا گرما و آرامشی که به قلب القا می کند، لطف خاص خودش را دارد. وقتی دم اذان صبح و وقت سحر قبل از این که سپیده بزند، مشغول کار هستید، چشمتان که به گنبد و بارگاه آقا می افتد، خستگی از تن تان بیرون می رود.

سیدجواد رفائی، بیش از 18 سال است که مشغول روزنامه رسانی است. او درباره این شغل می گوید: اگر بکوب و بدون توقف و استراحت با سرعت بالا کار کنم کارم 4 تا 5 ساعت، طول می کشد.

او درباره سختی های کارش می گوید: این کار فنی است و، چون باید تعداد زیادی آدرس در فکر فرد باشد، این طور نیست که من نیایم و فرد دیگری بتواند 200 یا 300 روزنامه را ببرد و در 4 یا 5 ساعت، همه را به مقصد برساند. موزع باید همه آدرس ها را بلد باشد و این کار آسانی نیست. علاوه بر این در پاییز و به خصوص زمستان، شما هر نوع لباسی بپوشید، بعد از نیم ساعت روی موتور، یخ خواهید زد. جهتی که در تابستان به 4 ساعت می رویم، در زمستان می شود 7 تا 8 ساعت. گاهی یخ زدن خیابان ها هم اضافه می شود که خیلی کار سخت تر می شود. یک بار که برف شدیدی آمد، من موتور را در خیابان اصلی پارک کردم، 40 یا 50 تا روزنامه را زدم زیر بغلم و برای مشترکان با پای پیاده بردم، چون این کار را قبول کردم و وظیفه داشتم تا روزنامه را سر ساعت به مشترکان برسانم. آن روز، ساعت 2 شب آغاز به توزیع کردم، ساعت 12 ظهر بود که کارم تمام شد. از دیگر مسائل کارمان این که در باران، همه لباس های مان خیس می شود و تا چند ساعت بدن مان درد می کند. به همه این ها، خراب شدن موتور را هم در بدترین ساعت شبانه روز که همه جا تعطیل است، اضافه کنید. توزیع روزنامه در شب با موتور، بازی با جان است، ولی هر فردی تعهدی دارد و زمانی که کاری را قبول می کند باید درست انجام دهد. در این سال ها، خودم دیدم که هزاران نفر آمدند که شب اول شان در این کار به شب دوم نمی کشید.

برای این کار یک سری نیروی رزرو داریم که اطلاعات کافی برای توزیع در چند منطقه را دارند. بالاخره حادثه خبر نمی کند، ولی فقط در صورت اضطرار از آن ها کمک گرفته می شود.

با این حال، مثلا رزرو من در مرداد امسال کرونا گرفت و در روز هایی که باید می بود و خیلی به او نیاز داشتم، نمی توانست سر کار بیاید. او ادامه می دهد: مرداد امسال، دختر نوجوانم به خاطر کرونا در بیمارستان بستری شد. خدا شاهد است که ساعت 3 شب، خانمم از بیمارستان به من زنگ زد و گفت که بی انصاف، تو چه جور کاری داری که دخترت الان این جا جان داد و فوت کرد و تو نتوانستی بیایی. همان موقع 10 دقیقه یا یک ربع موتور را خاموش کردم. از محل کار به من زنگ زدند که برو بیمارستان و امروز نمی خواهد روزنامه ها را برای مشترکان ببری. از آن لحظه تا 2 ساعت بعد که توزیع را انجام دادم، به مقدار 30 سال پیر شدم. با خودم گفتم افرادی که می خواهند سر صبح روزنامه شان را بخوانند، چه گناهی کردند؟ البته کل جهت را گریه کردم. بعدش هم دل و دماغ این را نداشتم که سمت بیمارستان برگردم، چون لحظه آخر، کنار دخترم نبودم و آن شب، هیچ گاه از فکرم پاک نمی شود.

منبع: خراسان

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا، مکزیک و کوبا